شايه‌د جه‌رامقه هه‌ر ئه‌و چه‌رمه‌وه‌نديه‌يل كورده بوون!
زاناێگ ئنگليزی وه ناو(پاين ئسميت) هه‌س ك فه‌رهه‌نگێگ له زووان سورانی كرديه‌سه لاتينی و له ناو ئه‌ی فه‌رهه‌نگه نويساس: جه‌رمه‌قايا يا جه‌رمه‌قانی يا جه‌رمه‌قی هه له بنهماڵهی كرمايين.(گومان گه‌ورایگ هه‌س ك وشه‌ی كرمای له كوردی وه قسيه‌ی گه‌ر‌م تيه‌رنه‌ی و له عهرهوی الحارة).
ئه‌ی جووره را و ئه‌رايچينێگ بويه‌سه چشتێگ راسكانی ئه‌را قه‌ێریگ له مێژوونويسه‌يل عه‌ره‌و، ئمجا مه‌لايل ئاينی جه‌رمه‌قی له به‌جره‌می بوينه زانن و ئه‌ی جييه‌گ بنهماڵهی كرمای له‌تێ نيشته‌جی بوينه ك عه‌ره‌وه‌يل وه پيان ئويشن(باجه‌رمی) ك ها له خوه‌رهه‌ڵات دجله‌و ناونی دجله و زاپ بويچگ و كويه‌يل حه‌مرين و چه‌م دياله. وه‌لی من ئويشم: ئه‌ی جووره تاريفێگ له‌ی شوونه‌يله كردنه له ئه‌ی نيشته‌جیبويه‌يله‌گ باسيان كريا ك هانه شوون چه‌رمه‌وه‌نديه‌يل و په‌له‌يل تره‌ك وه‌ليانا له قه‌ڵه‌وڵس له شارۆچكه‌ی منه‌لی نيشتنه.
ئمجا چنه وه‌رده‌وام ئه‌كا ك باوه‌ڕ ديرم بنه‌مای جه‌رامقه له عهرهوی بوود ك بڕيگ له شيه‌وكه‌ره‌يل ك وه به‌ڵگه هاوردن له زووان ئه‌صبه‌هانييه‌و ك وه‌بان خڵ ئه‌لئه‌جرام نويسايه ك تيره‌ی عه‌روه(ئه‌يزه‌ن)، تيره‌يل تره‌ك جوور قزائه‌و جه‌رامقه هاوردگه و نيشته‌جييان كردگه له ناوچه‌ی(الحضر) ك ها له نزيكی موسڵ. ئمجا جه‌رامقه‌يل وه‌ختێگ بتوايد وه عه‌روه‌ی جه‌ميانه‌و بكه‌يد بووده(الاجرام) يا(جروق)، ك ناو تيره يا بنه‌ماڵه‌گه‌يان وه بنهماڵهی جرمایيه ك له زووان ئارامی پليه‌و دانه ك له‌ی سه‌رده‌ميشه مه‌ردمه‌گه وه زووان ئارامی قسيه كردنه.
ئمجا له‌يره دياره ك جه‌رامقه له تيره‌يل عه‌ره‌و نين ك هاوردنه‌يان نيشته‌جييان كردن له ناوچه‌ی(الحضر). ئمجا فره رووشنه ك يانه خوه‌يان نواتر له ئه‌ی تيره‌يل عه‌ره‌وه له‌ی ناوچه نيشته‌جی بوينه‌و جی كويه‌نه‌ی خوه‌يانه‌و ئه‌و كه‌سه‌گ ئه‌ی شاره دامه‌زارنيه، وه پێ ئويشن ساترون جه‌رماقی( ك خوه‌يشی مه‌لايگ ئاينی) بويه.
ئمجا ناو بنهماڵهی كرمای ك ره‌ساننه‌سه‌ی جه‌رمه‌قانی و جه‌رامقه‌و ئه‌وه‌گ خستيمه‌يه‌و ده‌يشت يه‌سه‌گ يانه له زوييه‌و له‌يره بويه‌سه‌يان و وه‌و جووره مشيحزنا له كتاو(مبادي القرن ال6 م) نويساس، ناو بنهماڵهی كرمای هاوردگه.(يه‌يشه ئه‌را يه هاوردم ك ئه‌ی ناوه‌و بنه‌ماڵه وه‌رجله تيره‌يل عه‌ره‌و له‌ی ناوچه بويه‌سه‌يان).
ئمجا ئه‌ی ناوه له سه‌رده‌م ئاشوريه‌يليش بويه‌و وه‌كار هاوردنه‌سه‌ی. وه‌گوره‌ی ئه‌وه‌گ له كتاو(اخبار الشهداء) هاتگه، چنه نويساس: له‌و سه‌رده‌مه‌گ سرجو مه‌لك ئاشووری ژياس و بويه‌سه، وه مل ئه‌ی ناوچه‌يا بنهماڵهی كرمايا يا مه‌ڵكێگ يا خزمه‌تكارێگ مه‌لك ئاشووری وه ناو كرمای بويه... ئمجا ئه‌ی ناوچه كه‌فتيه‌سه ژێرده‌سڵات ئه‌سكه‌نده‌ر گه‌ورا و دويای ئه‌وی كفتيه‌سه ژێرده‌س سلۆكۆس، ئمجا سلۆكۆس باره‌گای گه‌ورای له كرمای بنيای ناو ناوێان نان(كه‌رخ سلۆخ يا كه‌رخ سلۆكۆس) يا ناو ته‌ويله‌ی سلۆكۆس بويه. ئمجا ئه‌وه‌گ ئيمه له ئه‌ی باسه‌يله سوودێگ ئه‌رامان دێرێد يه‌سه ك ناو ئه‌ی شوونه‌گ هاورديمه(به‌يس كرمای) وه‌رجله كوچ كردن خڵ ئه‌جرام ئه‌را ئه‌ی شوونه(الحضر) بويه. ئه‌صبه‌هانی وتگه ك كوچ كردن ئه‌جراميه‌يل له سه‌رده‌م شاپور بويه.(ئمجا ئه‌صبه‌هانی نه‌نويساس ك سه‌رده‌م شاپور يه‌كم(٢٤١ -٢٧٢ زايينی) يا شاپور دويم(٣٠٩ – ٣٧٩ زايينی) بويه). گومان هه له سه‌ر يه‌گ شايه‌د سه‌رده‌م شاپور دويم بوود ك ناز ناوێ زولئه‌كتاف(شان كوناكه‌ر).
مێژونويسه‌يل كه‌ڵدانی هاوردنه ك ئسقۆف جه‌رامقه جيگای چوارم له ناو مه‌ترانيه‌يل نه‌ستوری داشتيه‌و گه‌ورای ئايينيانيش ناز ناوێ متران كه‌رخ سلۆخ( ك ئه‌ی ناوه هه كه‌ركوكه).
وه‌لی م ئويشم: له كه‌ركوك به‌شێگ هه‌س ك وه پێان ئويشن نه‌فتچی!. هه‌چوی په‌لێگ له قه‌ڵه‌ولس له مه‌نه‌لی ك وه پيان ئويشن نه‌فتچی. يه‌يشه يه‌كێگ له‌و مه‌مه‌ره‌يله‌سه ك م ئه‌ی باسه بارمه‌ی و بنويسمه‌ی.
له‌ی باسه‌يله‌گه هاورديمان، ئارامييه‌يل ناويان وه جه‌رامقه نانه وه ئه‌ساس ناو ناوچه‌گه‌يان ك به‌يس كرمای بويه(باجرمی). هه‌ر ئه‌وجووره‌گ وه مه‌ردم موسڵ له عيراق ئويشن مه‌سڵاوی و وه مه‌ردم نيشته‌جی به‌سره‌يش ئويشن به‌سراوی يا له ئيران وه مه‌ردم نيشته‌جی پارێزگای ئيلام ئويشن ئيلامی.
ئا: عه‌دنان ره‌حمان
