سەڵاح شمشیر بەدری/ ژیان لە عراق کەێد، ک دانریاگە وە وڵات پێکهاتەیل، وزۆرینەی عەرەوی، ئیجا کوردی، ئیجا تورکمان، وەل تایفەو ئاینەیل ک وەگوەری هەژماریان وە کەمینە دانریەێن، جوور مەسیح و سوببە وئەیزیدی، وەگەرد جیوازییگ لە بۆچونەگان دەربارەی باوەت وتارەگە، ک کورد فەیلیە.
فرە قسە کریا دەربارەی ناوەگەیان ومێژوەگەی، وچە وەسەریان هات لە هەیشتاگان سەدەی وەرین، وەختا دانیشتوەیل عراق لە ١٠ مەلیۆن زیاتر نەوی، دەور ٧٠٠ هەزار هاووڵاتی کۆچ ناچاری کریا وەتومەت لایەنی ئیرانی، چوینکە کورد شیعەن، وتیکەڵبوی ئی سفەتە وەتایبەت، وەبڕیاریگ لە سەدام حسێن، ودەسنانە بان ماڵو دارایەیان، وزیاتر لە ٢٠ هەزار گەنج لەلیان بیسەروشوین کریا، وهەرکە لەلیان دەر نەکریاگ، دژایەتیی کریا، ولە زەوی و ناوچەی خوەی دەرکریا، جوور ئەوی ک لە مەنەلی و خانەقین بوی، ک ناسریاگن وە هەفت هووزەگە، و ئه‌وانه‌ی دانریان وە ئۆپۆزسیۆن دژوە حزب بەعس ورژیمەگەی، هەمیش زرباتیە و بەدرە، دەسنانە بان زەویەگانیان ک تا ئمڕوو چارەسەر کارەگەیان نەکریاگە.
ئەیانە وەگشتیانەو دەور ٢٠% لە دانیشتوەیل عراق بوین، وخاوەن سەرمایە و کارگایل ناسریاگ بوین، ک بازاڕ عراق سپۆنسەر کردیان، وبازرگان و خاوەن زەوی و بوسان وباخ بوین.
گیچەڵەگە ئەوەسە ک ئیمە زانیمن ئەوەگ ستەم لەلیان کرد شوینی بڕیاسەو، بەڵکم ئایا مافەیلیان هاتەو؟ ک بایەسە دویای ١٦ ساڵ وە گورەی وەرینە بویاتاد، ومافەگە ئەرا خاوەنەگە بهاتادەو، وقەربوو بویاتاد لە هەر ستەمیگ تویشی هاتن، هەر وەئاسایی، ئەو ٢٠ لەسەدەی وەرجە چل ساڵ، وپێچەوانەی گشت هەژمارەیل بیرکاری لە پەیمانەی ژمێریاری ئەرا دانیشتوەیل عراق، ک بویە دەور ٣٨ مەلیۆن وەگورەی دویاترین ژمێریاری ئەرا وەزارەت پلاندانان، واتە کورد فەیلی بویە رێژەی فرە کەمینەی عراق، ک ٧٠٠ هەزاریان بارکریا ئەرا ئیران وەل ئەوەگ هەسەی لەوانە ک بارنەکریانە لە خەڵک خانەقین ومەنەلی وبەدرە وزرباتیە ولە بەغداد پایتەخت، ک مەزەنەگەی ئەرا خوەنەوارەگە هیلمەو، ئەوە گیچەڵەگە بوی، لەیە تاڵ و خراوتر ئەوەسە ک کورد فەیلی هانە روو تومەتەیلیگ خوەیان بی گوناهن لەلی، وگشتی شایەتی ودەسپاکیان و ئامانەتیان ودڵسوزیان وئازاییان و خوینەخوازیان دەێد، ئەوەگ فرە زیان دەێد ک کەسیگ نەمەن باس ئی خوەینەخوازیە بکەێد.
کورد فەیلی، مەنە چەوەڕی وەخاتر ئەوەگ ئەواکان خاسیەگەی بەنە دەسیەو، وبەشداربوود لە عراق نوو، ک لەناوی بوینە بیگانە، پەیمانەیل قاقەز سیاکەر، تەمەنیان لە ١٦ ساڵ رەدکرد لەئاڵشتکردنیگ، بڕیگیان بویە هەسارەیل سیاسەت، وخاوەن فراکسیۆنیگ وەزارەتو پۆستو پلە بەشەوکەێد، نەگ تەنیا وەدویرەوخستن رازی بوین، بەڵکم فیتنەیش دروسکردن وە پێشکەش تەنیا کورسی پەڕلامانی یەتیمیگ ئەرا کەمینەگە، وەگورەی یاسای هەڵبژاردنە نا عادیلانەگە، لە ژیر ناونیشان کورد فەیلی، یا کورد شیعە، چمان خاوەن کتاو ئاسمانی جیوازیگن، یا تایفەی ئاینی تایبەتیگن ئەرا جیاکردنیان، ئەوەیگ وەسەریان تیەێد ئمڕوو وسانیگ وخوەنستنیگ خوازێد، تا دووارە مامەڵە وەل هاوبەشەیل دویەکەینگ لە عراق نوو بیگانە بکریەێد، ئەوەی وەسەر کورد فەیلی تیەێد، وە هەڕەمەکی نیە، وئەنجام لەیەکدانیگ نیە، بەڵکم کاریگە فرە پرسیار دەرخەێد، ک دویاترین چارەسەر ک خاوەن دەروین خراوەیل دینەسەوەی، ک لەبان خوین شەهیدەیل وستەمگیری چینە بان، تا بکەفنە بان کورسیەیلیگ خزمەت بەرژەوەنییان بکەێد، وەهەرحاڵ گشت فراکسیۆنە سیاسیەگان بەشدار بوین وەشیوەیگ راستەخۆ یا لەڕی بیدەنگی وەجیاجیاکردنیان، ئیجا پرسیارە خەنینە گیرسرتنەگە تیەێد لە چەوپێکەفتن کام لایەنیگ داوا لەلیان کریەێد گردەو بوون، لەوەختیگ ئەو حزبەیلە ک لە روژەیل ئۆپۆزسیۆن دروس بوین کوتکوتەو بوین ئەرا دەیان حزب، بەشبەش دەسکەفتەیل دویای ٢٠٠٣ کردن، ولە دویای گشت وەرز هەڵبژاردنیگ ، لەناو زگ حزبەیلەگە حزبیگ نوو پەیا بوود، وگشتیان بوینە وەرپرس حزب، ئایا حزبەیلە رازی بوون ک کورد فەیلی گردەو بوود، وبوودە رکابەر خوەیان لەمەیدان سیاسی، ولە کەمینەی یاساگەیان بوونە فراکسیۆنیگ سیاسی و وەزیر بیاشتان خزمەت ناوچەیل خوەیان بکەن لە ناوڕاس عراق ک حکومەتەیل وەرین خستیەسەیانە پشتگووش؟
کورد فەیلی ئەکادیمی وتوانایه‌یلێگ دیرێد هیمان دەرفەتیگ ئەرایان نەهاتگە ئەرا خزمەت عراق ک خوەیان بنچینەی دروس کردنی بوینە، دیارە ئەیە گریەیگە وەرانوەریان درەوس بویە، شایەت کۆتایی بارێد وەل نەوەیگ نوو هەڵگر گریەی دەروینی نەوود. لە ناوین نووسین روژنامەییم مینەی تەمە ئەرا کورد فەیلی نێکەم، ک ئاشنا نیە ک ئایمیگ خودا روشنایی مەغز داگەسە پی، نەزانێد ریەگەی وەرەو کاملا چوود وکام روو خزمەتی کەێد. نێەخوازم داوا لەوانە بکەم ک ستەمگیریان کردگە، ودویرخستنی ئەرکیان لەناو کۆمەڵگا ولە دامەزراوەیل دەوڵەت دەرفەت وەپیان بەێد، ئویشمە کوردە یل فەیلی یا کوردە یل شیعە یا کورد دەیشت هەرێم، یا ئیوە راسییگین لەبان زەوی وڵاتیگ ناوی عراقە، یا مردگن وە ناو پزشکیانە وەپیدان ئویشن زنی لە ژوور چەودێری ورد وخەفتندان دریژە کیشا، شایستەی نزاین ک خودا درود وەپیدان بارێد، یا وەئارازو خوەدان تیەێنەو ئەرا ژیان.؟!