بيجگه ئه‌وه‌يش شوون فه‌رمانڕه‌وايه‌تی يا حوكمڕانی واليه‌يل و پاشاو سوڵتانه‌يل بويه ، وه‌لی هويچ وه‌ختيگ ئی وڵاته بی گرفت نه‌ويه‌و هه‌ميشه جوير ئه‌وه‌ك ئاشكراس مه‌يدان جه‌نگ و ناكووكی و كيشمه‌كيش بويه تا سه‌رده‌م ئيسه‌يش ك وه‌پی ئويشن عراق تازه‌و ديموكراسی هه‌ر جه‌نگ و كوشتار و خوينڕشيان له‌لی نه‌وڕياگه . ئيمه زانيم ك سياسه‌ت سه‌ركه‌فتگ و بته‌و ده‌ور سه‌ره‌كی ديريگ له بونياتناين ده‌وڵه‌ت يا وه‌ڕيه‌وبردن ده‌سڵات ، به‌س وه‌داخه‌وه سياسه‌ت له‌ی وڵاته سه‌قه‌ته‌و ڕی چه‌فت وچڵيگ گرته‌سه وه‌ر و بنه‌ڕه‌ت راس و دروسيگ نه‌ياشتگه‌و هه‌ميشه چه‌واشه‌ی سياسه‌ت وڵاته‌يله‌و ئه‌وه‌ك ئمڕوو هويچ بووگ له‌ی عراقه سياسه‌ته ، چوينكه فره چشت به‌سياسه كار سياسه‌ته‌وه‌و شكه‌ست و ماڵويرانی له‌تی كرياسه‌دی ، هه‌ر كه‌سيگ هه‌ڵسيگ خوه‌ی وه سياسه‌تمه‌دار زانيگ و هويچ فكره‌يگ تازه وه‌پی نيه ك بگونجيه‌يگ وه‌ل وه‌زع تازه‌ياو جوير خزمه‌تيگ بووگ ئه‌را به‌رژه‌وه‌ندی گشتی .
سياسه‌ت له‌ی وڵاته له قاڵب خوه‌ی ده‌رچيه‌و له‌كه‌دار بويه و ئه‌گه‌ر بايمنه پای راسيه‌گه‌ی ئه‌وه‌نه ژنه‌فتيمنه‌و ئه‌وه‌نه ديمنه دی هويچ باوه‌ڕيگمان وه سياسه‌ت نه‌مه‌ندگه‌و ئه‌وه‌سه وه‌ئاشكرا له‌ی وڵات ئيمه هه‌ر لايه‌ن و گرووپيگ هه‌ڵقه له‌گووش ده‌وڵه‌تيگ و له‌بان په‌يڕه‌و ده‌ره‌كی چنه رييه‌وه، كورد له‌لی ده‌ربكه ك دويره له‌ی مه‌سه‌له‌وه و ئه‌و لايه‌نه‌يله ئاماده‌ن كرامه‌ت خوه‌يان بكه‌نه قوربان ده‌سوه‌رداين ده‌ره‌كی وه‌بی ئه‌وه‌ك هوير له نه‌ف و به‌رژه‌وه‌ندی گشتی ملله‌ت بكه‌ن ، سياسه‌ت له‌ی وڵاته گفتوگوو ئارام بيده‌نگانه نيه له‌بان بنه‌مای برايه‌تی و ژيان هاوبه‌ش وئاشتی و ريزگرتن له كه‌مينه‌و ژيرپانه‌خستن هه‌ق نه‌ته‌وه‌يل تر ، وه‌تايبه‌ت ئه‌وانه‌ك حوكمڕانن يا جڵه‌و ده‌سڵات گرنه ده‌س و ته‌نيا له‌بان هساو زوورمينه له‌لايان ده‌ور ديريگ و توان مه‌ردمان تر نانبڕياگ بوون وفره‌جاريش هه‌ڕه‌شه‌و گوڕه‌شه‌ی لايه‌نيگ له‌بان لايه‌نيگ تر له‌پرووسه‌ی سياسی و پيكهاوردن حكوومه‌ت كه‌نه شوناسنامه‌ی سياسه‌ت.
سياسه‌ت كورد تا راده‌يگ خاسه‌و ئه‌گه‌ر سياسه‌تمه‌داره‌يل و ده‌سڵاتداره‌يل به‌غدا كيشه ئه‌رامان دروس نه‌كه‌ن تويه‌نيم بويشيم جووريگ له په‌يڕه‌وكردن خاس سياسه‌ت كه‌فيگه وه‌رچه‌و ، يا مامڵه‌ی سه‌ركرده‌يل و سياسيه‌يل كورد وه‌ل لايه‌ن وه‌رانوه‌ر و هاوسايه‌يلا تاراده‌يگ سه‌ركه‌فتگه‌و ده‌سكه‌فت خاسيگيش هاورده‌سه ده‌س . وه‌لی جوير ئه‌وه‌ك گشت جووره وه‌زعيگ هاته‌سه ملمانا دی ئه‌رامان ده‌ركه‌فتگه ك سياسه‌تيش به‌شبه‌شه‌و بويه‌و هه‌ر به‌شيگيش دروشميگ ديريگ و دژ يه‌كترن ، ئه‌گه‌ريش هويرمان وه‌ته‌واوی بخه‌يمنه لای چه‌مك سياسه‌ت ئمڕوو له‌ی وڵاته ئه‌وه بيگومان خوه‌ی له چوارچيوه‌ی دكتاتۆيه‌ت دوينيگه‌وه‌و هيمان هه‌ر تيكه‌ڵ خوين وده‌مار فره‌يگ له سياسه‌تمه‌داره‌يل بويه‌و نيه‌تويه‌نن ده‌سوه‌رداری بوون . مه‌سه‌له‌گه ها له‌ورا باوه‌ڕ خاسيگ وه كاره‌گه‌ی خوه‌يان نه‌يرن و هه‌ر كه‌سيگ و سه‌ڵته‌نتيگ توايگ و كه‌س خوه‌ی وه برا بويچگ نيه‌زانيگ و زه‌ره‌دمه‌ن يه‌كه‌ميش ته‌نيا هه‌ر چين چه‌وسياگ و فه‌قيره.
