شەفەق نیوز/ بەغداد و پشتپەردە سیاسیەگانی، بیگانە نیە، لەلای نێچیرڤان بارزانی سەرۆک هەرێم کوردستان، بەڵکم سەردانە کوڵ و خەسەگەی ئەرا پایتەختەگە، لە وەختە گونجیایەگ هات، تا خاڵەیل بنەێدە بان پیتەیل پەیوەندیەگان،لەبنەمای دوو رێسا سەرەکیەگان: دەسەوه‌کاربوین سەردەم موستوفا کازمی سەرۆک حکومەتەگە، وکەڵەکەی باوەتەگان ناوبەین هەردوگلا، ک ئامەدەبوین کەسایەتی خوەی خوازێد.
ئەگەر بارزانی ئامار چەوپیکەفتنەگەی وەل سێ سەرۆکایەتیەگە لە بەغداد وە وتار کوڵبڕیگ دەسکردەپی، بەڵکم ئەوەیگ باسی نەکرد لە تویتە کوڵەگەی، لەوە فرە فرەترە ک باس وردەکاریەگەی بکەێد، ک لاپەڕەی نوویگ کردیەسەو لە پەیوەندیەگان ناوبەین بەغداد و هەرێمەگە، نزیکەوبوینیگ ک هەڵبەت چوود وەرەو گفتوگۆیگ بتەو ئەرا چارەسەرکردن گرفتەیل کەڵەکەکریاگ، ناوبەین دوو پیاوەگە ک فرەتر شایستەی چارەسەرکردنیانن، کازمی و بارزانی.
ئەو بڕەیل گرفتە ک تەنیا لەبان پەتای کۆڕۆنا نیە ک وەرەو مەترسی وبڵاوبوین زیاترە، و نەیش هەر پەلامارە تورکی و ئیرانیەگە، بەڵکم چی تا دامەزرانن قۆناغ نوویگ بگریدەو، لە پەیوەندیەگان ناوبەین هەولێر و بەغداد، و بتەوکردن پردەیل رەسینەوە ک وەگەرد کازمی باسی کریاگە، و چەودێریکردن قەیرانە دارایی سەختەگە، وهەڵكەفتن باوەت مووچەگان، ئەویش لەبنەمای رەسینەوە و هاوکاری، ئەرا رەدبوین لە قەیرانە داراییەگە ک دالە گشتی.
هەڵبەت کازمی خوازین ئەرا گونجانن رەنجەیل وەگەرد هەولێر دیرێد، جوور خوازینی ئەرا گونجانن رەنجەیل هێزە سایسیەگان بەغداد، ئەگەر ئارازوە عراقیەگە وەراسی داوای پەیاکردن چارەسەری گونجیاگ بکەێد لەی باوەتەیلە، ئەراوە شایەت بارزانی ئەوە دوینێد ک ئەیە مەوقە سیاسیە گونجیایەگەس ئەرا ئەنجامداین ئەی سەردانە، وئەنجامداین ئی بڕ فرە لە چەوپیکەفتن و کۆبونەوە.
وەگشتی، سەردانەگەی بارزانی ئەرا بەغداد، زەمینەیگ ئەرا یەکلاوەکردن ورەسینەوە و پلانەیل گه‌ورا ئامادەکەید، ئەرا جوولەی قۆناغە هاتگەگە، دەربارەی کۆڕۆنا، سەروەری، باوەتە ئەمنیەگە، قەیرانە دارایی- ئابووریەگە، و قۆناغ دویای گفوگۆ ستڕاتیژیەگەی بەغداد و واشینتون.
لە چەوپیکەفتن بارزانی وەل بەرهەم ساڵح، دووپاتکردن لە چارەسەرکردن ناکۆکیەگان و باوەتە دویاخریایەگان ناوبەین هەولێر و بەغداد، وەگورەی چوارچیوە دەستوری ویاسایەگان، ولەری هاوکاری و هەماهەنگی، وە ئەوەیگ ماف گشت عراقیەگان پارێزێد، و یەکسانی کۆمەڵایەتی ئەنجام دەێد، هەمیش وەل باسکردن لە چارەسەری داواکریایەگان ئەرا دەرچگن لە قەیرانە ئابووریەگە لە وڵاتەگە، وەگەرد بتەو کردن هاوپشتی و هاوشانی ناونی گشت ئەرا نواگردن لە پەتای کۆڕۆنا، ووسانن بڵاوبوینی.
وەرجە ئی چەوپیکەفتنە، چەوکەفتنەیلیگ هاوشیوە بوی وەگەرد کازمی، و محمد حەلبوسی سەرۆک پەڕلەمان. لە چەوپیکەفتنەگە وەل کازمی، قسەوباسەگان لە باوەتەیل ناوبەین حکومەت فیدڕاڵی و هەرێم بوی، و چارەسەرکردن گرفتە وەرینەگان، وەگورەی دەستور، وئەوەیگ بەرژەوەنی گشتی ها له‌تی، لە نواگردن سەختیەگان ئیسە ک گشت پارێزگاگان کەفتنەسە وەری. لەیرا، گرفتەیل؛ باوەت مووچە،فروشتن نەفت، ناوچە دابریایەگان، مادەی ١٤٠ لە دەستور.
ئی خاڵەیلە سەرۆک هەرێم کوردستان وەکاریان هاورد لە وتارەگانی لە بەغداد، دویای تەواوبوین گفتوگۆ خەسەگان ک دوو روژ وەردەوامبوی، ک گرفت و وەرپرسایەتیەگان وە هاوبەشانە دانا ئەرا گشت عراقیەگان، وتیش؛ چارەنووس گشتمان یەک چارەنووسە، و گرفتەیل عراق و هەرێم کوردستان خوەی گرفت گشت عراقیەگانە.
بارزانی دووپاتکرد ک دویای ئەو ئەزمون تاڵە لە ساڵەیل ناکۆکی و گرفت ناوبەین هەردوگلا، بایەسە وەرەو رابردوو نەچیمنەو، بەڵکم ئەو وەختە هات تا بڕەسیمنە رەسینەوەی هاوبەشانە، وچارەسەرکردن گرفتەگان وەیەکجاری لە ری رێککەفتنیگ گشتگیر و رازیکەر ئەرا هەردوگلاگە، ودابین ئارامی و یەکسانی و پێشکەفتن بکەێد ئەرا ئیسە و ئایندەی عراق.
سەرۆک هەرێم کوردستان باس رەوشەگە وە سەختییگ کرد، و تیش تویەنیمن قەیرانەگان ئاڵشت بکەیمن ئەرا دەرفەت وهاوکاری و کار هاوبەشانە لە نواگردن سەختی و قەیرانەیل ئیسە لە وڵاتەگە ک خوەی وەرپرسایەتی هاوبەشانە و گشتیە. ودیاری کرد ک وەردەوامی گرفتەگان لە بەرژەوەنی هویچ لایەنیگ نیە، وتویەنیمن لەری هاوکاری وەیەکەو بڕەسیمنە فامستن هاوبەش ئەرا وەڕیەوبردن خاستر وڵاتەگە، و ئەرا خزمەت گشت هاووڵاتیەیل.
بارزانی هەمیش دووپاتکرد لە ئامادەیی هەرێم کوردستان ئەرا چارەسەرکردن گشت گرفتەگان و باوەتە وەدویاخریاگان وەل حکومەت فیدڕاڵی لەبان بنەمای دەستور و چەودێری سیستم فیدڕاڵی و ماف و ئەرکەیل وگرنگیەیل ئیسە ئەرا ژیان هاوڵاتیەیل، و دەور وەرپرسەیل و لایەنە سیاسی عراقیەیل وه‌ گرنگ زانی لە پشتگیری گفتوگۆ و چارەسەرکردن و رەسین ئەرا رێککەفتن، جوور ئەرکێك گشتی.
وشایەت بارزانی و کازمی یەکەو گردن لە مەرجەگەی بارزانی ک؛ ئەی سەختیەیلە لەنوای وڵاتەگە هاوکاری گشتی خوازێد ئەرا نواگردنی، ورەدبوین وڵاتەگە وەرەو ریە راسەگە ک وەپیا چوود، ئەرا بونیادنان عراقیگ ئارام ویەکگردگ.
هەمیش بارەزانی لەوەخت سەردانی ئەرا بەغداد زانێد ک کارەگان ئەرا کازمی گونجیان لە وەرگردن دەسڵاتەگە و وەرپرسایەتیه‌ گەوراگان، وەی شیوە ک ئی مەوقە لەیرا بەڵگەیل گرنگ هەڵگرێد، ئەراوە لە سەردانەگە هەردوگ جیگرەیلی برد، شێخ جەعفەر شێخ موستەفا، وموستەفا سەید قادر.
بارزانی وه‌ی رەفتارەیلی لە کار سیاسەت، خوازێد دەس هاوکاری واز دریژا بکەێد، لەری ئاڵشتکردن سویکەگان، ومینەی خاڵەیل یەکەوگردن هاوبەشانە، و خاس زانێد ک کازمی فرە پێویستی وە سەرکردەس، چ لە کوردستان، یا لە خود بەغداد، لەوانەگ هونەر گونجیاگ سیاسی کارکەن، ئەرا سەرکردایەتی عراق و کوردستان، وەرەو کناراو ئارامی لە فرەترین وه‌خته‌یل شیواشیو و نیگەرانی.
رەفتار سەرنج کیشیگ تر ک بارزانی تۆماری کرد لە سەردانەگەی ئەرا بەغداد، ئەویش لە چەوپیکەفتنەگەی وە سەرکردەیل هاوپەیمان فەتح بوی وەسەرپەرشتی هادی عامری، و جمشت سەدری وەسەرپەرشتی موقتەدا سەدر، ک گەوراترین فراکسیۆنەیل پەڕلەمانین، ك یە ناچاری و دەستوریە ئەرا گشت باوەتەیل ک لەلای بەغداد و هەولێر گرنگە.
لەبەیاننامەگەی، هاوپەیمان فەتح ئاشکراکرد ک یەکەمین چەوپیکەفتنەگە بڕیگ باوەت باسکرد، گرنگتریان پشتگیری بڕیارەگەی پەڕلەمان لە دەرکردن هێزەیل بیگانە لە وڵاتەگە و گرنگی یەکریزی هەڵوێستە سیاسیەگان لە مقەیەتی سەروەری نیشتمانی، و وەرگری لەلی، وئاماژەدا؛ ک باس پێشیل کردن وەردەوام تورکیا لەبان سەروەری نیشتمانی کرد، و هاتن سەربازی ئەرا ناوچەیل باکوور عراق.
ئەیە لە تەوەر باوەتە دیشتیەگان، لە باوەتە ناوخۆیەگان، گفتوگۆی بارزانی وعامری بڕیگ پڕۆژە گردەو، و گرنگترینیان یاسای هەڵبژاردن بوی وهاندان وەرەو تەواوبوین دەنگدان لە ئەنجومەن نوێنەران، جوور کاریگ سەرەکی ئەرا ئانجام داین هەڵبژاردن زوینە.
لە چوارچیوەی ئی جوولەیە ئەرا دروسکردن پردەیل، بارزانی مکیسیگ داگە نوری مالکی وەرپرس هاوپەیمان دەوڵەت یاسا ئەرا سەردان هەولێر، دویای ئەنجام داین گفوگۆی هاوبەشانە ک رەوش سایسی و ئەمنی و تەندروسی وڵاتەگە گردەو، وهەمیش باوەتە دویاخریایەگان ناوبەین حکومەت فیدڕاڵی و حکومەت هەرێم کوردستان.
مالکی لەلای خوەیەو دووپاتکرد لە گرنگی وەردەوامی گفتوگۆەیل ناونی هێزە سیاسیەگان، ئەرا رەدبوین لە سەختیەگان، وه‌تایبەت قەیران بڵاوبوین پەتای کۆڕۆنا وکاریگەری داوەزین نرخ نەفت، و دوارەی داواگەی کرد لە هاوکاری لە دەرکردن یاساگان ک پەیوەندیەگان ناوبەین هەرێمەگە وە حکومەت فیدڕاڵی رێکخەێد، وه‌تایبەت لە دەرکردن یاسای نەفت و گاز و دابەشکردن داهاتە نیشتمانیەگان.
ئی خاڵیەلە گرنگن، بنەمای گونجیاگ ئەرا ئایندە دانەێد، و لەلایگ ک بارزانی باسی کرد وەختیگ دووپاتکرد ئەرا مالکی ک سەرپەرشتی فراکسیۆن پەڕلەمانی قورسیگ کەێد، ک هەرێم کوردستان دووپاتکەێد لەبان پەیوەندی وەگەرد هێزە سیاسیەگان وحکومەت فیدڕاڵی، و چگن وە کاریگ لەبان بنەمای رەسینەوە و رێککەفتن، وەجووریگ ك خزمەت بەرژەوەنی گشتی بکەێد.
قەیرانە فرەگان و سەختیەگان، لەبان گشت عراق و کوردستان ئەوە چەسپنێد، ک لە ناکۆکیەگان رەدبوون لە ری ئەو بڕواییە ک هەرێم کوردستان داگەسەی کازمی جوور کاندیدیگ ئەرا سەرۆکایەتی حکومەتەگە.
وەگورەی بەیاننامەیگ ئەرا سەرۆکایەتی هەرێم، وەرپرسەیل ولایەنە سیاسیه‌ عراقیەگان ، سەردانەگەی بارزانی لەی مەوقە ولەسای ئی رەوشەیلە وه‌ په‌یام ئیجابی باسكردن کردن ، وگام خاسیگە ئەرا هەرێم کوردستان وەرەو بەغداد، ونیشانەی نیاز پاکیە ئەرا چارەسەرکردن گرفتەیل، وباس دڵئارامی خوەیان کردن لە ئامادەیی کوردستان ئەرا گفتوگۆ و چارەسەرکردن یەکجاری کێشەگان، ورەسین ئەرا رێککەفتنیگ وه‌ل حکومەت فیدڕاڵی.